Tytuł jest oczywiście metaforą. Molochem są organy administracji publicznej działające rzekomo na podstawie przepisów prawa, jednak zdominowanych tu i ówdzie przez szemrane interesy. A Dawidem są ofiary tego szemrania.
Historia apetytu warszawskiej spółki – wtedy „Niwka Sp. z o.o. SKA” – na węgiel ze złoża „Brzezinka” sięga sierpnia 2012 r. kiedy do Prezydenta Miasta wystąpiono o zaopiniowanie wniosku Spółki o udzielenie koncesji na rozpoznanie złoża. Złoża, które w ramach „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku” przemianowano z rezerwowego na strategiczne bez wnikania w realia. Warszawskim planistom „uszło uwagi”, że ewentualny teren górniczy przyszłej kopalni jest terenem pogórniczym po dokonanej wcześniej płytkiej eksploatacji, jest kategorii B przydatności do zabudowy, a przy tym jest intensywnie zabudowany bez właściwej dla tej kategorii zdatności profilaktyki przed możliwym powstawaniem deformacji nieciągłych o wymiarach do 3 m. Nadto, że podjęcie eksploatacji głębiej zalegających pokładów węgla doprowadzi do wtórnej reaktywacji starych płytkich zrobów, uaktywni strefy wychodni uskoków, a to z możliwością powstawania wielkopowierzchniowych deformacji nieciągłych włącznie. Stąd teren taki trzeba by zaliczyć do kategorii C, tj. terenów nieprzydatnych do zabudowy, a istniejącą zabudowę zlikwidować, żeby zapewnić bezpieczeństwo powszechne, czego wymaga konstytucja i ustawy.
„Organy”, w tym i nasi Prezydenci, uznali jednak, że wystarczy, aby przedsiębiorcy „starali się” ograniczać zagrożenie, które jest nieprzewidywalne, nie można wykryć wszystkich pustek, żeby je przy tym skutecznie podsadzić, co na dodatek jest niezwykle kosztowne, itp. Czy wobec tego można uczciwie uznać, że istniejącą zabudowę mieszkaniową i usługową można bezpiecznie użytkować zgodnie z przeznaczeniem, gdy na takim terenie będą powstawać leje zapadliskowe o średnicy większej od 5 m, podobnie jak na Laryszu , czy Hajdowiżnie?
Ale bo też urzędnicy powinni usuwać bariery utrudniające podejmowanie i wykonywanie działalności w zakresie geologii i górnictwa … w postaci istotnych skutków dla środowiska.
W tym przypadku jako istotna bariera jawi się interes prawny właścicieli i użytkowników wspomnianej zabudowy, który waży się kwestionować „powagę rzeczy osądzonych” , i to ostatecznie i nieodwołalnie. Czy z wszczętych postępowań będzie jakiś pożytek – czas pokaże. Tymczasem w Mysłowicach pożyteczna może być inicjatywa uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów górniczych „Brzezinka 1” i „Brzezinka 3” z wyznaczeniem filarów ochronnych dla istniejącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej, w granicach których ruch zakładów górniczych jest zabroniony, na postawie art. 104 prawa górniczego i geologicznego, a to na koszt przedsiębiorców. Powinno wystarczyć, żeby przypilnować i rozliczyć radnych, zwłaszcza, że zbliża się kampania wyborcza. Dla zainteresowanych, w załączeniu, wzór wniosku do Rady Miasta.
Piotr Oślizło
Wzór wniosku:
projekt-
Imie i nazwisko: ……………………………………
Adres: ……………………………………….
w imieniu własnym na podstawie art. 304 §1 Kodeksu postępowania karnego oraz art. 240 §1 w związku z art. 163 §1 pkt 2 Kodeksu karnego.
Nadto jako pełnomocnik stron:
czterech właścicielek nieruchomości położonych w obszarze oddziaływania n/w inwestycji celu publicznego
(wniosek został złożony w Urzędzie Miasta Mysłowice w dniu 20 lutego 2023 r.)
Mysłowice, dnia 20 lutego 2023 r.
Rada Miasta Mysłowice
Wniosek
o uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów górniczych Brzezinka 1 i Brzezinka 3 na podstawie art. 14 ust. 1-5 i art.50 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 104 ust. 1-6 ustawy prawo geologiczne i górnicze.
Uzasadnienie
Do teraz nie ustalono lokalizacji w/w inwestycji celu publicznego, ani w oparciu o przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ani na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, co ma daleko idące implikacje formalno-prawne i faktyczne jako element świadomie zamierzonego bezprawia na szkodę właścicieli nieruchomości położonych w granicach projektowanych terenów górniczych, częściowo się pokrywających, a eksploatacja węgla ze złoża „Brzezinka 1” w świetle przywołanych powyżej przepisów prowadzona jest nielegalnie, mimo ustaleń p. 7.2.4 studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mysłowice w kwestii istotnych skutków dla środowiska.
W granicach ustalonych w decyzjach o koncesji terenów górniczych Brzezinka 1 i Brzezinka 3 znajdują się tereny pogórnicze Brzęczkowic, Brzezinki, Kosztów i Dziećkowic, kwalifikujące się do kategorii B z uwagi na ograniczenia w budowlanym ich wykorzystaniu z powodu zagrożenia możliwością powstawania deformacji nieciągłych o wymiarach poziomych mniejszych od 3 m, a dopuszczono do ich zabudowy bez niezbędnej profilaktyki górniczo-geologicznej lub budowlanej. Wprawdzie wspomnianą klasyfikację terenów pogórniczych wprowadziła dopiero instrukcja pt. „Zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich dla celów likwidacji kopalń – 2009”, przywołana również w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mysłowice” (s. 34), ale nie można chyba przyjąć, że organy administracji geologiczno-górniczej zatrudniały funkcjonariuszy nie mających elementarnego rozeznania w branżowych zasadach wiedzy technicznej. Skoro jednak do dzisiaj na tych terenach powstają obiekty bez właściwych i niezbędnych zabezpieczeń, trzeba pytać dlaczego?
Podjęcie eksploatacji pokładów węgla zalegających poniżej istniejących niezaciśniętych, zawodnionych starych płytkich zrobów oraz w strefach wychodni zawodnionych uskoków doprowadzi do wtórnej reaktywacji starych płytkich zrobów, uaktywnienia się stref uskokowych, spotęgowania zjawisk sufozyjnych, powstawania w rejonach istniejącej zabudowy wielkopowierzchniowych lejów zapadliskowych. Z analogicznych powodów do powstawania takich deformacji nieciągłych dochodziło w północnej i zachodniej części Brzezinki (poza projektowanym terenem górniczym), a zwłaszcza na terenie Larysza i Hajdowizny, co odnotowano w załączniku graficznym do opracowania ekofizjograficznego. Wobec tego tereny zabudowane zagrożone dodatkowo projektowanym ruchem należało zaliczyć do kategorii C czyli terenów nieprzydatnych do zabudowy, a istniejącą zabudowę rozebrać i zastąpić zamienną lub wyznaczyć filary ochronne obejmujące zagrożoną zabudowę, w granicach których ruch zakładu górniczego musi być zabroniony, żeby zapewnić bezpieczeństwo powszechne zapisane w Konstytucji RP i ustawach. Innymi słowy odwołując się do regulacji z art. 7 ustawy pgg należy podkreślić , że podejmowanie i wykonywanie działalności określonej ustawą nie może być dozwolone w przypadku, gdy prowadziłoby do zagrożenia życia i zdrowia użytkowników istniejącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej zrealizowanej zgodnie mpzp bądź studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Uzgodnienie przez Prezydentów projektów koncesji na wydobywanie węgla ze złóż „Brzezinka 1” i „Brzezinka 3” na zabudowanym terenie pogórniczym, bez zastrzeżenia ochrony tej zabudowy stosownym filarem ochronnym, oznacza w istocie sprowadzanie zdarzeń (wielkopowierzchniowych lejów zapadliskowych) zagrażających życiu lub zdrowiu wielu osób co wyczerpuje znamiona czynu zabronionego nie tylko z art. 7 pgg, ale także art. 163 § 1 pkt 2 k.k.
Postulowany powyżej sposób zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego wynika między innymi również z ustaleń opracowanych na zlecenie miasta ekspertyz, z opracowania ekofizjograficznego dla miasta Mysłowice z 2015 roku i z mapy kierunków zagospodarowania przestrzennego Mysłowic.
Tymczasem organy wyspecjalizowane w wymyślaniu derogacji od wymogów ustawowych w zakresie ochrony środowiska, Główny Instytut Górnictwa, Prezydent Miasta i przedsiębiorcy górniczy uznali za wskazane zamieścić w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach „warunki”, odnoszące się do zagrożenia wspomnianymi deformacjami nieciągłymi, będące w istocie derogacjami od ustawowego wymogu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego.
Organy, tj. regionalny i generalny ochrony środowiska miały obowiązek przed wydaniem decyzji środowiskowych stwierdzić zgodność lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 80 ust. 2 ustawy ooś), przedsięwzięcia będącego inwestycją celu publicznego, dla którego rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a prezydent przygotowuje stosowne analizy itp. (art. 14 ust. 1-5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym), ale plan taki do dzisiaj nie powstał. Natomiast Dyrektorzy Ochrony Środowiska wydając stosowne decyzje środowiskowe stwierdzili zgodność lokalizacji przedsięwzięć (Brzezinka 1 i Brzezinka 3) z ustaleniami planów, które w przedmiocie lokalizacji projektowanych przedsięwzięć niczego nie ustalały. Uzasadnienia tego absurdu RDOŚ dokonał na 50 stronach A4 dla złoża „Brzezinka 1” (23.08.2016), a dla złoża „Brzezinka 3” (9.11.2016) dołożył jeszcze 50% więcej, a i tak brakło miejsca na ustosunkowanie się do konkluzji profesorów Henryka Klety i Jana Zycha „Opinia naukowa ….” (09.2015), wskazań Opracowania ekofizjograficznego dla Miasta Mysłowice (12.2015) czy mapy kierunków zagospodarowania przestrzennego (21.12.2021) … . Pewnie dlatego decyzje środowiskowe dla obu inwestycji celu publicznego „cieszą się powagą rzeczy osądzonych” (od 29.03.2018).
W raportach o oddziaływaniu na środowisko w ogóle nie dopatrzono się możliwości powstawania wielkopowierzchniowych deformacji nieciągłych w wyniku wtórnej reaktywacji starych płytkich zrobów czy uaktywnienia się zawodnionych stref uskokowych. W postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy ooś interwencje stron zagrożonych deformacjami nieciągłymi „załatwiono” niedopuszczalną w świetle Konstytucji RP i ustaw „derogacją” od wymogu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego w postaci warunków:
- w złożu „Brzezinka 1” –
Eksploatacja węgla ze złoża „Brzezinka 1”powinna być tak projektowana aby zminimalizować możliwość powstawania deformacji nieciągłych.
- w złożu „Brzezinka 3”
W wyniku prowadzonej eksploatacji górniczej nie mogą wystąpić deformacje powierzchni terenu przekraczające I kategorię wpływów , przy równoczesnym założeniu konieczności zabezpieczenia starych zrobów z uwagi na zagrożenie powstawania deformacji nieciągłych. Rozpoznanie zagrożenia ze strony płytkich zrobów deformacjami powierzchni terenu, wykonane będzie przed rozpoczęciem robót górniczych przewidzianych danym planem ruchu zakładu górniczego w części szczegółowej. Na podstawie wyników rozpoznania prowadzone będą działania zabezpieczające na powierzchni i w górotworze.
Powyższe uwarunkowania nie wykluczają ryzyka powstawania deformacji nieciągłych, a jedynie (w domniemaniu organu ) w bliżej nieokreślonej skali je zmniejszą, o ile to jest w ogóle praktycznie i w istotnym stopniu możliwe.
Przyczynę zwłoki w uchwaleniu takiego planu można chyba upatrywać m.in. w daleko idącym negatywnym oddziaływaniu ustalenia lokalizacji tych przedsięwzięć na możliwość bezpiecznego wykorzystywania istniejącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej zgodnie z przeznaczeniem, czy na wartość nieruchomości, co poszkodowanych legitymowało by do wystąpienia z roszczeniami odszkodowawczymi pod adresem gminy na podstawie art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, i to jeszcze przed uzyskaniem koncesji przez przedsiębiorców.
Być może dlatego Prezydenci Miasta byli za relatywizowaniem bezwzględnej konieczności zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego.
W przypadku eksploatacji złoża „Brzezinka 1” Prezydent zdecydował się na uzgodnienie projektu koncesji pod warunkiem wprowadzenia dodatkiem do Projektu zagospodarowania złoża zmian ograniczających oddziaływanie eksploatacji na obszar zabudowy ul. Dzióbka,, tj. odsunięcia na południe projektowanej krawędzi eksploatacji, aby zabudowa ul. Dzióbka znalazła się poza zasięgiem wpływów głównych. Natomiast w przedmiocie zagrożenia istniejącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej zlokalizowanej na terenie pogórniczym w Kosztowach i Dziećkowicach powstawaniem deformacji nieciągłych, wskutek wtórnej reaktywacji starych płytkich zrobów oraz uaktywnienia się stref uskokowych, „specjaliści” zatrudnieni w Urzędzie Miasta są zdania, że zagrożenie jest wyolbrzymiane, jest nieprzewidywalne, stąd jakakolwiek profilaktyka jest bezcelowa.
Z kolei prowadzenie eksploatacji złoża „Brzezinka 3” zgodnie z warunkami określonymi w decyzjach środowiskowych zdaniem Prezydenta nie może prowadzić do wystąpienia deformacji powierzchni terenu przekraczających I kategorię wpływów, a więc i deformacji nieciągłych o ekstremalnych wskaźnikach deformacji oraz prowadzenie eksploatacji w 0 kategorii wpływów pod wskazanymi obiektami „szczególnie wrażliwymi”, dla których zostanie wykonana ekspertyza górniczo-budowlana, co ma je chronić przed konsekwencjami powstania deformacji nieciągłych, które jednak nie mogą mieć związku przyczynowo-skutkowego z prowadzonym ruchem, bo tak to zdecydowano w decyzji środowiskowej.
Żeby w powyższy sposób formułowane „racje” wprowadzać w czyn bez sprzeciwu „profanów” ustawodawca, zdaniem ministerstwa, zdecydował się na ograniczenie kręgu podmiotów występujących jako strona w postępowaniu koncesyjnym co ma służyć przede wszystkim przyspieszeniu postępowań uregulowanych w ustawie, odbiurokratyzowaniu postępowań administracyjnych, usunięciu barier utrudniających podejmowanie i wykonywanie działalności w zakresie geologii i górnictwa, pobudzaniu przedsiębiorczości oraz zwiększeniu pewności inwestowania, a to za pomocą lex specialis w postaci art. 41 ust. 1 i 2 pgg. Wnikliwsze sprawdzenie tej regulacji wykazało, że jest bublem prawnym i na obecnym wstępnym etapie badania wniosków organ stwierdził, że wnioskodawcom (jednak ?!) przysługuje przymiot strony postępowania zakończonego udzieleniem ostatecznej koncesji nr 6/2020. Ale okoliczność, czy nieruchomości wnioskodawców znajdują się w obszarze oddziaływania inwestycji będzie przedmiotem oceny organu dopiero po przeprowadzeniu postępowania co do przyczyn wznowienia i rozstrzygnięcia sprawy co do istoty …
Nawet z takim „oglądem” uprawnień Wnioskodawców nie potrafi pogodzić się Prezydent Miasta i bezprawnie zwleka z załatwieniem otwartych postępowań. Ale działa w stanie wyższej konieczności bowiem omijając przepisy art.6 oraz art. 35 i 36 kpa czy art. 14 ust. 1-5 i art.50 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 104 ust. 1-6 ustawy prawo geologiczne i górnicze omija bariery utrudniające podejmowanie i wykonywanie działalności w zakresie geologii i górnictwa … w postaci istotnych skutków dla środowiska.
Na zakończenie treść przepisów prawa będących podstawą niniejszego wniosku:
- ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Art. 14. 1. W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej „planem miejscowym”, z zastrzeżeniem ust. 6.
- Integralną częścią uchwały, o której mowa w ust. 1, jest załącznik graficzny przedstawiający granice obszaru objętego projektem planu.
- Plan miejscowy, w wyniku którego następuje zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, sporządza się dla całego obszaru wyznaczonego w studium.
- Uchwałę, o której mowa w ust. 1, rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.
- Przed podjęciem uchwały, o której mowa w ust. 1, wójt, burmistrz albo prezydent miasta wykonuje analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium, przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny zakres prac planistycznych.
Art. 50. 1. Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku – w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Warunek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 4, stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem art. 61 ust. 2a
- ustawa prawo geologiczne i górnicze
Art. 104. 1. Obszary i tereny górnicze uwzględnia się w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
2. Jeżeli w wyniku zamierzonej działalności określonej w koncesji przewiduje się istotne skutki dla środowiska, dla terenu górniczego bądź jego fragmentu można sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym
3. Przewidywane dla środowiska skutki działalności określonej w koncesji określa się w opracowaniu ekofizjograficznym sporządzanym na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a także na podstawie odpowiednio projektu zagospodarowania złoża albo planu zagospodarowania podziemnego składowiska dwutlenku węgla.
4. Plan, o którym mowa w ust. 2, niezależnie od wymagań określonych odrębnymi przepisami, powinien zapewniać integrację wszelkich działań podejmowanych w granicach terenu górniczego w celu:
1) wykonania działalności określonej w koncesji;
2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego;
3) ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych.
5. Plan, o którym mowa w ust. 2, może w szczególności określić:
1) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się filar ochronny, w granicach którego ruch zakładu górniczego może być zabroniony bądź może być dozwolony tylko w sposób zapewniający należytą ochronę tych obiektów lub obszarów;
2) obszary wyłączone z zabudowy bądź takie, w granicach których zabudowa jest dozwolona tylko po spełnieniu odpowiednich wymagań; koszt spełnienia tych wymagań ponosi przedsiębiorca.
6. Koszty sporządzenia projektu planu, o którym mowa w ust. 2, ponosi przedsiębiorca.
Filary ochronne
(strona 80 Opracowania ekofizjograficznego dla miasta Mysłowice – grudzień 2015)
Na obszarze Mysłowic obecnie funkcjonują filary ochronne, utworzone decyzjami Okręgowych Urzędów Górniczych w terenie górniczym „Mysłowice I” dla ochrony terenów szybów peryferyjnych zakładu górniczego oraz części zabudowy miejskiej w rejonie ulic: Mikołowskiej Armii Krajowej. Decyzje o ustanowieniu tych filarów pozostają w mocy do czasu sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego, a bezprzedmiotowe stają się wraz ze zniesieniem terenu górniczego. Przepis art. 10, ust. 2, pkt 12 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pozwala określić w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny. Do obiektów lub obszarów, których ochrona filarami ochronnymi w złożach może być zasadna należy zaliczyć:
• odcinki magistralnych linii kolejowych, przebiegających przez obszary złóż w granicach Mysłowic: nr 134 Jaworzno–Szczakowa – Mysłowice (magistralna, AGC), nr 138 Oświęcim – Katowice (magistralna, AGTC/AGC), nr 180 Dorota (posterunek odgałęźny) – Mysłowice-Brzezinka (magistralna, AGTC),
• autostradę A4 i drogę ekspresową S1 wraz z węzłami,
• kompleksy zwartej zabudowy: Centrum i Janowa Miejskiego, Wesołej, Dziećkowic,
• Osiedle Powstańców Śląskich, zabudowę Brzęczkowic, Brzezinki, Os. Zawadzkiego, kompleks zabudowy przemysłowo – magazynowej w Laryszu – w szczególności części położone nad płytkimi wyrobiskami eksploatacyjnymi,
• baza logistyczna Panattoni Park Mysłowice, obiekty Medicare przy ul. Białobrzeskiej,
• maszt antenowy w Kosztowach.
Na zlecenie KW S.A. KWK „Ziemowit” prowadzone są prace w celu udokumentowania złoża węgla kamiennego Imielin – Północ, którego ewentualna eksploatacja miałaby się rozpocząć po roku 2020. Po zatwierdzeniu dokumentacji geologicznej złoża Imielin – Północ zasadne będzie
wskazanie w SUiKZP Mysłowic odcinków dróg A4 i S1, linii kolejowej nr 138, a także obszaru zwartej zabudowy Dziećkowic do ochrony filarem ochronnym.
Wskazania odnośnie wyznaczenia filarów ochronnych zawarto także w mapie kierunków zagospodarowania przestrzennego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mysłowice.
…………………………
Podpis
W załączeniu:
- Wniosek Stowarzyszenia „Nasze Kosztowy” i Stowarzyszenia „Nasza Ziemia” z dnia 18.01.2018 r do Prezydenta Miasta Mysłowice o uchwalenie mpzp dla terenu górniczego „Brzezinka 1”
- Wniosek Stowarzyszenia „Nasze Kosztowy” i Stowarzyszenia „Nasza Ziemia” z dnia 18.01.2018 r do Głównego Geologa Kraju o zawieszenie wykonalności decyzji o koncesji nr 1/2017 do czasu uchwalenia mpzp dla terenu górniczego „Brzezinka 1”
- Odpowiedź Głównego Geologa Kraju na wniosek Stowarzyszeń j.w.
Opis autora
